Paul Van Namen, de schilder die zichzelf telkens heruitvindt

Tekst: Gilbert Putteman
Foto's: Helena Toscano
Website: www.paulvannamen.weebly.com

Paul Van Namen is niet alleen een levensgenieter, maar ook een uitstekend kunstenaar. Hij studeerde Hoger Kunstonderwijs aan het Sint-Lucasinstituut te Brussel en aan de academie te Anderlecht. Aan het Sint-Lucas-Instituut bezocht hij de ateliers 'vrije grafiek bij Luc Verstraete, het atelier modeltekenen bij Gaston De Smet en het steendrukatelier bij Jos Bolle in Anderlecht. Aan de Portaelsschool te Vilvoorde was hij leraar 'vrije grafiek' en 'modeltekenen'.

Voor mij is elke ontmoeting met een kunstenaar verrijkend. Dat was ook het geval toen we het atelier van Pol Van Namen bezochten. Hij leeft en werkt in een huis gelegen te Vilvoorde, in de Consciencestraat. Zijn atelier bevindt zich op de zolder, netjes gescheiden van zijn echtgenote Erika, die haar werkruimte heeft in het benedengedeelte van de woning. Voor Paul is het essentieel dat hij woont waar hij creëert. Hij wil alles bij de hand hebben. In zijn universum weet hij elke tube verf liggen. Hier heerst orde in de chaos. Zijn werkplek is inspirerend, gevoelsmatig. Het licht is overvloedig aanwezig. Licht en schaduw zijn essentieel in zijn werk. Hij werkt het liefst in stilte, bij daglicht en op een heel gedisciplineerde wijze. Het treft me dat we niets merken van de broeierige sfeer van de Consciencestraat in zijn werkruimte. 

Paul trekt zich niets aan van de heersende modetrends in de kunstwereld. Hij opteert resoluut voor zijn eigen weg. Paul Van Namen is een schilder die zijn schilderij opbouwt uit de dynamische dialoog tussen doek en verf. Hij begint met iets maar weet niet altijd waar het zal eindigen. Wanneer ik het geheel van zijn oeuvre bekijk, ontwaar ik verschillende periodes. Zijn inspiratie vindt hij overal, op vakantie, in tijdschriften. Hij ent zich vooral op materiaal dat hij toevallig of niet tegenkomt. Foto's, krantenknipsels, foto's die hij zelf neemt ... Vertrekkend van dat materiaal transformeert hij dan de werkelijkheid. Gerard Richter stelde ooit: "Schilderen heeft niets van doen met denken, omdat in het schilderen het denken het schilderen is". Mutatis mutandum geldt dit ook voor Paul. 

In zijn eerste periode ageerde hij vooral tegen agressie, oorlog en alle ermee gepaard gaande problemen. Deze periode bestempel ik als zeer sterk. Tussendoor overtuigde hij eenieder in een indrukwekkende reeks in houtskool dat hij ook een uitstekend portrettist is. Op andere momenten begeesterde hij de toeschouwers met zijn sublieme creaties met gemengde technieken (pen + lavis/steendruk bewerkt met ecoline/ ...). Ook probeert hij nieuwe combinaties uit. Zijn wasco vermengd met ecoline heeft een afstotend maar tegelijk verrassend effect. 

Thans heeft Paul zijn focus gelegd op luchtfoto's, satellietbeelden ... De skyline van New York, een luchtzicht van de zoutmijnen, een nucleaire installatie van Bushehr (Iran) - mogelijk doelwit van het Pentagon worden op een overtuigende manier op het doek geprojecteerd in kleine formaten. Ook het paradijselijke Australische dorpje Marysville werd door hem vereeuwigd. Paul Van Namen schildert ook landschappen, maar dan wel op zijn eigen typische manier. Wanneer ik zijn nieuwe reeks gebaseerd op luchtfoto's en satellietbeelden aandachtig bestudeer, treft het me dat onbewust zijn werk evolueert naar de abstractie.

Van Picasso leerde hij dat je als kunstenaar steeds nieuwe wegen moet verkennen, dat je jezelf m.a.w. steeds opnieuw moet uitvinden, en dit in de plaats van te herhalen wat je vroeger al gedaan hebt. Dat principe wordt door Paul Van Namen op een overtuigende wijze toegepast. Hij is m.a.w. niet het soort kunstenaar dat steeds hetzelfde werk maakt. Dat zou hij bestempelen als zelfverloochening.

Na ons boeiend gesprek is het voor mij duidelijk geworden dat deze schilder niet zonder kunst kan. Zijn leven zou onvolledig zijn. Voor mij hoeft het geen betoog dat net als de aanwezigheid van de zon ook de kunst licht brengt in zijn leven. Ik kijk nu al uit naar de evolutie van dat schitterende werk.

Bij ons volgend atelierbezoek begeven wij ons naar de schuifelaarstraat in Peutie, meer bepaald bij de sublieme beeldhouwster Bie Garcet. Jullie vergezellen ons toch ook?